Үш жұмыс пен атааналық қамтылған өмірге ғашық болу: ТА WebTours негізін қалаушы Анар Омарбековамен сұхбат

Туризмде мансапты нөлден бастап қалай құруға және мақсатқа жетуде ешбір күмәндар мен жағдайларға берілмеуге болады? Біз Анар Омарбековамен әңгімелестік: алты жыл ішінде ол өзінің табысты туристік бизнесін — ТА WebTours құрды, ал қазір Қазақстанда Сауд Арабиясы бағытында дамытуды қолға алды.

Анар Құмарбекова ТА Webtours негізін қалаушы және Сауд Арабиясы туризм департаментінің бағытты дамыту жөніндегі менеджері

Білімім бойынша мен инженер-метрологпын, ұзақ уақыт зергерлік компанияны басқардым, бірақ бір күні өзімді тығырыққа тірелгенімді байқадым: қолымда кішкентай балам бар жалғызбасты анамын, айналамда ештеңе де қуантпайды. Бәрі қалағаныңдай болатын өмірлік сюжетті өзіңіз жасау керек деген идея орнымнан қозғалуға көмектесті.

Мен туризмде жұмыс істегім келді. Күмән шабуылынан жартылай бас тартпау үшін мен өзіме де, басқаларға да жиі қайталап айтамын: «Алдымен бар ықыласыңмен сүңгіп, содан кейін ғана безендіресің». Өйткені егер Сізде артқа шегінуге мүмкіндік болса, пайда қолыңызға тимейді. Әсіресе біздің салада.

Мен жұмыс орындарына өтініш бере бастадым, әрбір жіберілген түйіндемеге ұзақ ілеспе хаттар жазатын болдым. Сондай хаттың бірі today.travel кетті — оның негізін қалаушы Алена жауап берді: «Үш күн беремін». Мен келістім, және осы уақыт ішінде үш сату жасадым: БАӘ, еуротур, Египет.

Бірінші айды бір сценариймен өткіздім: таңертең ерте кеңсеге келіп, 18:00-ге дейін жұмыс істедім, содан кейін қызыма балабақшаға барып, кешке «Бақыттың жетегінде» фильмін қайта қарап жүрдім. Қол жетімді барлық лидтермен жұмыс істеп, әр күн сайын түнгі 3-ке дейін клиенттер үшін таңдамалар дайындайтын болдым — нәтижесінде көп кішігірім тапсырыстарды өткіздім.

Әр істің ішінде сәттілікке жететіндер де, сабырлы түрде қадам басып отыратын табанды адамдар да болады. Мен өзімде ерекше талант жоқ екенін сездім — жастар сияқты кәсіби өсуге жылдар бойы уақыт бөлуге мүмкіндігім жоқ еді. Бірақ туризм менің салам екеніне сенімді болдым және мақсатқа жетуге қарай жылжи бердім. Мен: «Мәселелерді көрмеймін, мен оларды қалай шешу керектігін білемін» дейтін адаммын.

Мен 2018 жылдың шілде айында туристік агент болып жұмысқа кірістім, ал үш айдан кейін демалыс турына ұшып кеттім. Содан кейін кеңсеге жетекшілік еттім, ал жазғы маусым алдында 10 қыркүйекте өзімнің жеке компаниямды ашу үшін кететінімді жарияладым.
Осылайша WebTours дүниеге келді, қазір бізде төрт кеңсе бар, әрі мен Сауд Арабиясы бағытындағы туризмді дамытуға уәкілеттімін. Және мен Қазақстанның ішкі туризмінде жұмыс істейтін жаңа компанияны іске қосуды жоспарлап отырмын.

Біз туризм саласында тәжірибесі жоқ менеджерлерді қабылдаймыз: оларды оқыту бізге жеңіл, ал олар үшін, бұрыннан қалыптасқан дағдыларды өзгерткеннен гөрі жаңа білімді алу оңай. Ең бастысы — өсуге және саяхаттауға құштар болу.

Менің менеджерлерім күніне 12 сторис жариялағанда немесе іссапарға кетіп бара жатқанда немесе турларды брондауды жалғастырғанда — мен оларға таңданамын, өйткені олар ең алдымен өз қалауын басшылыққа алады. Өз кезегінде олар мақсатқа жетуге көмектесетін барлық мүмкіндіктерді пайдаланады.

Менің туризм туралы түсініктерім

• Әрбір бағытты танымал етуге болады — тек соған ғашық болу керек.
• Туристер наразылық білдіргенде — олар, бәрі жақсы өтер ме деп алаңдайды. Процестерді түсінбеу немесе оларға әсер ету мүмкіндігінің жоқтығы алаңдаушылықты күшейтеді. Олармен тайталасудың қажеті жоқ, керісінше, қолынан ұстап, «Мен сенімен біргемін» дегенді білдіру керек.
• Ең маңыздысы — адам болып қалу. Өзімді үнемі сұраққа салып отырамын: мен әділдікпен әрекет етіп жатырмын ба? Егер жоқ болса, көкіректігімді тежей отырып, барып түзетемін.

Менің негізгі қағидаларымның бірі — біз командамыз және біз жалғызбыз, ал айналамызда клиенттер көп. Біз олар үшін ұрыспауымыз керек немесе өзімізге зиян келтірмеуіміз керек. Сондықтан, қандай шектеулілік болса да, менеджерде: «Мен сізбен жұмыс жасағым келмейді» деп айтуға құқық болуы керек.

Қызметкерлерім туристерге: «Турды басқа жерден алыңыз, біз сәйкес келмейміз» деп жауап бере бастағанда — бізде сатылымдар артып, аудитория да өзгерді. Минималды бағаларды іздеген және көп көңіл бөлуді талап еткендер басқа компанияларға кетіп қалды. Біз Жапонияға турлар немесе аралас бағыттар сияқты қызықты жаңа өнімдерді әзірлеуге уақыт пен ресурстар алдық.

Біздің туристеріміз қалай өзгерді

• Бұрын жылына бір болса, қазір — екі-үш реттен.
• Екі топқа айқын бөлінді: біріншісі — суыт турға бронь жасауды ұнататындар, екіншісі — жайлылықты бірінші орынға қоятындар. Қазіргі уақытта көпшілігі әлі де болса турларды шығу алдында 1-3 ай бұрын броньдайды.

Туристер енді жағажайда жатқысы келмейді — олар қозғалғысы, көргісі, әсер алғысы келеді. Мен бұл қорытындыны ұзақ уақытқа есімде сақтадым — ал жағдай былай болды. Бірде үш баланың әкесі тур іздеп маған жүгінді. Алғашқы ойым, мойындаймын: Түркия, all-inclusive. Ал болса: «Неліктен маған бұны керек деп шештіңіз? Мен қалаған кезде келгім келеді және маған қалағанымды дайындағаны керек» деді.

Қызыммен бірге жиірек саяхаттай бастаған кезде мен оны түсіндім. Ол кішкентай болғанда — иә, «all-inclusive» пен Түркия, Египет, Әмірліктер кезеңі болды. Бірақ қазір біз көбіне «таңғы ас» негізіндегі турларды таңдаймыз және әр сапарда жаңа нәрселерді көріп, сынап көруге тырысамыз. Ақырында, адамдар дәл осы үшін саяхаттамай ма?

Дәл осы себепті бүгінде сити-турлар, аралас бағыттар — мысалы, Куала-Лумпур + Сингапур, сондай-ақ концерттер мен іс-шараларға арналған сапарлар аса танымал.

Білесіз бе, мен әрдайым араб әлемінің елдеріне бейтарап қарайтынмын, бірақ Сауд Арабиясы — соншалықты көпқырлы әрі жарқын! Бұл бағытты Қазақстанда дамыту  – мен үшін өмірге одан әрі ғашық болудың тамаша мүмкіндігі.

Қазір біз аудитория арасында бұл бағытқа деген сұранысты енді ғана қалыптастырып жатырмыз, өйткені Королдік туристік визаларды салыстырмалы түрде жақында — 2019 жылы ғана бере бастады. Кейін Covid-19 пандемиясы басталып, елдің нарыққа ашылуын баяулатты, сондықтан бүгінде тіпті туроператорлар арасында да Сауд Арабиясы туралы көптеген мифтер мен қате түсініктер бар.

• Мәселен, ол жақат қымбат деп, бекерге қауіптенеді. Орталықта немесе Корниште (жағалауда) қорқор шамамен 20 долларға түседі. Ал біз Эр-Риядқа барған кезде, сол ақшаға билет алып, 11-қатардан Криштиану Роналдудың матчын тамашаладық!
• Ал, Сіз мұсылман емес адамдарға Мұхаммед пайғамбарымыз жерленген Мәдинаға баруға болатынын біліп едіңіз бе? Шекарасынан аттаған сәтте-ақ Сізді ерекше тыныштық бойыңызды баурап алады — бұл сезімді ешнәрсемен салыстыруға болмайды.
• Сауд Арабиясы тек қасиетті туризмді ғана емес, басқа да көптеген бағыттарды ұсына алады. Алғашында бұл сала қажылық және умра министрлігіне қараған, бірақ уақыт өте келе туристік департаменттің қолдауымен Умра-Плюс бастамасы пайда болды — бұл қажылыққа барушыларды тек қана қасиетті қалаларда діни рәсімдерді орындап қана қоймай, сонымен қатар басқа да мәдени және тарихи маңызы бар орындарды аралауға мүмкіндік беретін бастама.

Бұл жаққа жақында біз бірінші фамтрипті ұйымдастырдық — мен осымен қатты мақтанамын! Елдің басқа да көрнекті жерлерімен қатар, агенттерге Эд-Диръияны көрсеттік — астанадан жақын орналасқан қала, ол Аль-Сауд әулетінің шығу орны деп саналады. Тек осы бір ғана орында екі күн бойы серуендеуге болады — соның өзінде бәрін көріп үлгермейсіз! Міне қандай ауқымды десеңші.

Мұрагер ханзадасының Vision 2030 туралы сөзі белсенді түрде жүзеге асырылуда, және Сіз Корольдікке келгенде, оның қарқынды дамуы мен ауқымдылығы сізді таңқалдырмай қоймайды — курорттар қалай тез салынып, туристік гигажобалар қалай іске асырылып жатқанын көріп, таң қаласыз. Бес жылдан кейін Сауд Аравбиясы жылына 70 миллион турист қабылдауды жоспарлап отыр және ол әлемнің жеті негізгі туристік бағытының қатарына енеді.** Бұл өршіл жоспарлар маған өте ұнайды. Өз тәжірибемнен білемін: үлкен өзгерістер үшін батылдық қажет, бірақ ең бастысы — мінсіз жағдайларды күтпей, алға жылжи отырып, оларды өзіміз жасауымыз қажет.

Мен біз — Алланың бөлшектеріміз екендігімізге сенемін, және біз одан бір нәрсе сұраған кезде, Ол жауап береді. Бірақ арманның орындалуы тікелей біздің күш-жігерімізге байланысты.

---

* ағыл. The Pursuit of Happyness — Америкадық биографиялық фильм, кедей сауда өкілі болудан табысты брокер мен миллионерге айналған адам туралы. 2006 жылы Уилл Смит басты рөлде ойнап, экранға шықты

** Saudi Arabia targets 70m tourists a year as it aims for top 7 global destination target