Сізге тұз, қоюландырылған сүт немесе жұмыртқа қосылған кофе ме? Вьетнамның кофе мәдениеті туралы нұсқаулық

Ерігіш кофе вьетнамдық дәндерден дайындалып, әлемнің түкпір-түкпіріндегі асүйлерде ішіледі. Бәлкім, Сіздің күніңіз де дәл осы сусыннан басталатын шығар. Өйткені дәл Вьетнам – сублимацияланған кофе өндірісіне қолданылатын робуста⁴ сұрыпының басты жаһандық өндірушісі⁵. Ал егер Сізге оны өсіретін плантациялар көрінетін жергілікті кофеханадан таңертеңгі бір шыныаяқ жаңадан тартылған вьетнамдық кофені ұсынсақ қалай қарайсыз?

Кофенің жидектен (иә-иә, ол шиеге ұқсайтын нағыз жидек) сүйікті сергіткіш сусынға дейінгі жолын өз көзіңізбен көргіңіз келе ме? Ал кофені ішіп, дәм татып, плантацияларға экспедиция жасаған аралықта – теңізге шомылып, жағажайда тынығып, дәмді тамақтанып, жергілікті мәдениеттің байлығын зерттеуге қалай қарайсыз? Ендеше бізбен бірге Кханьхоаға гастро-релакс турына аттаныңыз!

Бізде бәрі дайын – тіпті кофе сүйер қауым мен нағыз сарапшыларға арналған арнайы гид те бар. Мұнда Вьетнам кофесіне сапар алдында білуіңіз қажеттінің бәрі жинақталған.

Вьетнамдағы кофенің тарихы 1857 жылы басталды, ол кезде француз миссионері елге алғашқы кофе көшеттерін әкеліп, бұл жерде француздық кафе мәдениетін қалыптастыруды армандаған болуы мүмкін. Алғашында Вьетнамның солтүстік өңірлерінде арабика өсірілді, алайда елдің климаты робуста сұрыпына әлдеқайда қолайлы болып шықты. 1908 жылы француздар алғашқы робуста плантацияларын отырғызды, оның ішінде бүгінгі күнге дейін елдің басты кофе өңірлерінің бірі саналатын Дак Лак провинциясында да бар.

1980-жылдардағы «Дой Мой» экономикалық реформаларынан кейін кофе ел экономикасына миллиардтаған доллар әкелетін маңызды экспорттық тауарға айналды.

Вьетнамдағы әрбір шыныаяқ кофе мінезі бар деп айтылады: жергілікті мопедтер сияқты қызулы, хош иісті және бар ықыласпен дайындалған. Вьетнамдық кофені ешнәрсемен шатастыруға болмайды, міне бірнеше себептер:

1. Күштілігі. Вьетнамдық кофе туралы бірінші ой жиі — ащылығы және күштілігі. Бұл жергілікті кофенің 94%-ы робуста болуымен байланысты³, оның құрамында кофеин арабикаға қарағанда 2 есе көп, ал қанттар 60% аз. Сондай-ақ, робустада қышқылдық дерлік сезілмейді. Міне, толық қуат алу үшін қуат пен сергектіктің хош иісті заряды.
2. Қуыру дәстүрлері. Вьетнамдықтар кофені күріш шарапымен, тұзбен немесе тіпті маймен қуырғанда, сусынға жеңіл майлы құрылым береді. Мұндай әдісті басқа жерлерде татып көрдіңіз бе? Кейбір қуырғыштар шоколад немесе карамель сияқты хош иістендіргіштерді де қосады.
3. Қайнату. Вьетнамдықтар дәстүрлі түрде металдан жасалған phin сүзгісін пайдаланады, оның көмегімен кофені тікелей шыныаяққа (көбінесе мұзбен және қантты сүтпен) демдейді. Бұл — бір ерекше ритуал: баяу, хош иісті әрі ойша терең толғаныспен.
4. Жергілікті сусындар. Дәстүрлі эспрессо немесе капучино орнына кофеханада вьетнам классикасымен танысыңыз:
   

   	Cà phê sữa đá – кофе, мұз және қоюландырылған сүт қосылған сергітетін сусын;
   	Cà phê trứng – кремді құрылымы бар жұмыртқа кофесі;
   	Cà phê dừa – кокос сүті қосылған кофе (әдетте салқын);
   	Yoghurt coffee – оңтүстік аймақтарда танымал йогурт кофесі.

5. Шектеулі спешлти. Қазір вьетнамдық спешлти кофесін елден тыс жерде ішу мүмкін емес. Өйткені бұл мәдениет әлі енді өрлеу сатысында және осындай дән өте аз өндіріледі. Сондықтан бұл мүмкіндікті жіберіп алмаңыз, сонымен бірге кәдесый ретінде бір қалтасын өзіңізбен бірге ала кетіңіз.

Біздің команда ұсынған дайын to do list⁹ және орындарды сақтап алыңыз.

• Вьетнамның бейресми «кофе астанасы» саналатын — Дүниежүзілік кофе мұражайын тамашалаңыз. Мұражайдың топтамасында әр түрлі елдерден келген шамамен 10 000 экспонат бар: кофе шыныаяқтары, қуырғыш және демдеу құралдары, орауыштар, құжаттар, сирек кездесетін кітаптар. Сонымен қатар, мұнда бариста рөлінде тәжірибе жасап, кофе саласының мамандарының дәрістеріне қатысып, арнайы кітапхана мен кофеханадан ләззат алуға болады.
• Жұмсақ қышқылдық пен жемісті ноталары бар жоғары сапалы арабика өндіретін Да Лат плантацияларына тур жасаңыз. Содан кейін жарты күнді K’Ho Coffee фермасында өткізіп, танымал фермерлердің кофені қалай өңдеп, қуырғанын бақылаңыз.
• Кофе өндірісінде белсенді қатысатын және кофе ішу дәстүрлерін ұрпақтан ұрпаққа жеткізіп отырған эде ұлтының мәдениетімен танысыңыз. Олардың түпнұсқа сәулеті тіпті Кофе мұражайының прототипі ретінде қолданылды.
• Нячанг, Дананг немесе Муйне қалаларындағы Aroma House кофе желісінде дегустацияға қатысыңыз. Мұнда кофеден бөлек, жергілікті шай, тәттілер және какаоның да дәмін тата аласыз.
• Және әр күнді жергілікті кофеханаларда, дәл жергілікті тұрғындардай, кофе сусындарынан ләззат ала отырып өткізіңіз.

Гамзат Алиев Join UP!™ Вьетнам бағыты бойынша жетекші Кафе мен көшедегі саудагерлер таңертеңгі сағат 4-тен бастап жұмыс істей бастайды да, түн ортасына дейін кофе сатуды жалғастырады. Жергілікті тұрғындар кофені жиі ішеді: таңертең, күн бойы және тіпті кешке дейін. Кейбіреулері өте қою кофені темекімен бірге ішуге ұнатады.

«Вьетнамдағы кофе ішу – бұл әлеуметтік құбылыс, жаңалықтармен бөлісу және «ba tam» деп аталатын әңгімелесудің бір тәсілі. Көптеген кафелерде көшеге қарай ашық террасалар бар, ол жерден қала өмірін бақылауға болады. Сондықтан өзіңізге ең қолайлы үстелді таңдаңыз, Cà phê sữa đá немесе сүзілген кофесін тапсырыңыз да, рахаттаныңыз».

Енді сіз Вьетнамдағы кофеханалар бойынша нағыз сарапшы ретінде сезінетін боласыз. Барлығын тәжірибеде тексеруге дайынсыз ба?

Join UP!™ бірге Вьетнамның ең қызықты қырларын ашыңыз

---

¹ vietnam-briefing.com
² TechnoServe
³ Barista Magazine
⁴ Робуста және арабика – кофенің ең танымал сұрыптары. Робуста күшті және ащы, құрамында кофеин көп. Оны өсіру әлдеқайда оңай, сондықтан бұл сұрыптың бағасы да төмен
⁵ nguyencoffeesupply.com
⁶ worldtravelawards.com
⁷ airastana.com
⁸ Спешелти кофе — бұл жоғары сапалы кофе, қолмен теріліп, ерекше мұқияттықпен ферменттеліп, қуырылған. Оның дәмі айқын, жиі жемісті немесе гүлді ноталармен ерекшеленеді және SCA (Спешелти Кофе Ассоциациясы) 100 балдық шкаласы бойынша 80 балдан жоғары баға алады
⁹ ағыл. “шаруалар тізімі”